Przeczytaj artykuł, by dowiedzieć się, czy masz obowiązek zapewnić swoim pracownikom posiłki profilaktyczne
Posiłki profilaktyczne, regulowane Kodeksem Pracy i odpowiednim Rozporządzeniem Rady Ministrów, najczęściej obowiązują pracodawców, gdy wysiłek fizyczny wynikający z zatrudnienia powoduje w ciągu zmiany roboczej efektywny wydatek energetyczny organizmu powyżej 2000 kcal (8374 kj) w przypadku mężczyzn i 1100 kcal (4605 kj) w przypadku kobiet – lub gdy jest nieco niższy, ale praca odbywa się w zamkniętym pomieszczeniu, gdzie temperatura nie mieści się w zakresie od -10 do +25 stopni Celsjusza. Choć brzmi to skomplikowanie, oznacza po prostu tyle, że pracownikom zatrudnionym w warunkach szczególnie uciążliwych i narażonych na znaczący wysiłek fizyczny przysługuje przydział profilaktycznych posiłków i napojów. Warto wiedzieć, czym jest taki posiłek i kiedy pracodawca ma obowiązek zapewnienia go, a kiedy pracownicy posiłki zapewniają sobie we własnym zakresie.
Posiłek profilaktyczny a regeneracyjny. Czym się różnią?
Posiłki profilaktyczne bywają szerzej znane jako posiłki regeneracyjne. Drogie określenie jest bardziej rozpowszechnione, ponieważ występuje w dokumentach dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy i to stamtąd trafiło do użytku codziennego. Kładzie przy tym nacisk na aspekt regeneracji organizmu po wysiłku w czasie pracy. Rozporządzenie Rady Ministrów i inne przepisy z zakresu prawa pracy zawierają z natomiast określenie “posiłek profilaktyczny” – czyli przysługujący pracownikowi ze względów profilaktycznych w związku z warunkami stanowiska pracy. Bez względu na nazwę czy wartości, które są podkreślane, należy znać zasady wydawania posiłków profilaktycznych/regeneracyjnych.
Posiłki profilaktyczne – rozporządzenie. Co warto zapamiętać?
Co w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów mówi Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 roku wraz z istotną zmianą z 12 czerwca 2019 roku? Warto zapamiętać, kiedy i jakie posiłki i napoje profilaktyczne (lub dostęp do nich) pracodawca powinien zapewnić. Posiłki powinny być wydawane w formie jednego dania gorącego – chyba że pracodawca nie ma możliwości zapewnienia posiłku profilaktycznego w tej postaci, ale wówczas musi umożliwić dostęp do punktu gastronomicznego lub przygotowanie posiłku we własnym zakresie. Poprawka do rozporządzenia z 2019 roku pozwala na wykorzystanie dodatkowo bonów, talonów, kuponów lub innych dowodów uprawniających do otrzymania posiłków profilaktycznych. Daje to pracodawcy nowe możliwości, np. korzystanie z kart przedpłaconych lub wygodnych wirtualnych stołówek.
Komu przysługuje posiłek profilaktyczny?
Rozporządzenie w sprawie posiłków profilaktycznych określa, że przysługują one, gdy:
- pracownicy wykonują zadania związane z wysiłkiem fizycznym powodującym w ciągu zmiany roboczej efektywny wydatek energetyczny organizmu powyżej 2000 kcal (8374 kJ) u mężczyzn i 1100 kcal (4605 kJ) u kobiet;
- pracownicy wykonują zadania związane z wysiłkiem fizycznym powodującym w ciągu zmiany roboczej efektywny wydatek energetyczny organizmu powyżej 1500 kcal (6280 kJ) u mężczyzn i 1000 kcal (4187 kJ) u kobiet, a praca odbywa się w pomieszczeniach zamkniętych, gdzie ze względów technologicznych utrzymuje się temperatura poniżej 10 stopni Celsjusza lub gdzie wskaźnik obciążenia termicznego wynosi powyżej 25 stopni Celsjusza;
- pracownicy wykonują zadania związane z wysiłkiem fizycznym powodującym w ciągu zmiany roboczej efektywny wydatek energetyczny organizmu powyżej 1500 kcal (6280 kJ) u mężczyzn i 1000 kcal (4187 kJ) u kobiet, a praca odbywa się na otwartej przestrzeni w okresie zimowym (1.11-31.03);
- praca odbywa się pod ziemią;
- pracownicy są zatrudnieni przy usuwaniu skutków klęsk żywiołowych i innych zdarzeń losowych.
Dodatkowe regulacje dotyczą napojów profilaktycznych, ale warto zapamiętać przede wszystkim, że przysługują one zawsze, gdy temperatura na stanowisku pracy przekracza 28 stopni Celsjusza.
Kaloryczność i udział składników, czyli jak powinien być skomponowany posiłek profilaktyczny
Zapewnienie pracownikom posiłków profilaktycznych nie oznacza, że chodzi o jakikolwiek rodzaj wyżywienia w formie gorącego dania albo napoju. Ustawa zawiera szczegółowe zasady ich wydawania i wartość kaloryczną:
- profilaktyczny posiłek powinien mieć wartość ok. 1000 kcal i zawierać: 50-55% węglowodanów, 30-35% tłuszczów, 15% białka;
- napoje profilaktyczne powinny z kolei być przystosowane do warunków wykonywanej pracy – inne w warunkach gorącego mikroklimatu, a inne, gdy na stanowiskach pracy panuje temperatura mikroklimatu zimnego.
Posiłki profilaktyczne a VAT i ZUS
Ze względów organizacyjnych warto pamiętać o tym, jak posiłki profilaktyczne wiążą się z kwestiami podatkowymi. Jeżeli zapewnienie pracownikom posiłków profilaktycznych wynika z obowiązku regulowanego ustawą i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, wówczas nie podlega to opodatkowaniu VAT. Inaczej może wyglądać rozliczenie z ZUS, gdy pracodawca decyduje się na catering lub wirtualną stołówkę i gdy zapewnienie posiłków i napojów nie wiąże się z określonymi w rozporządzeniu sytuacjami — można wówczas skorzystać z ulgi podatkowej.
Najlepsza oferta na posiłki profilaktyczne? Poznaj Lunchspot!
Posiłki profilaktyczne w czasie regulaminowych przerw od pracy mają dziś zupełnie nowe oblicze. Wielu nowoczesnych pracodawców decyduje się na skorzystanie z możliwości, jaką dała zmiana Rozporządzenia Rady Ministrów z 12 czerwca 2019 roku. Po uzyskaniu opinii przedstawicieli pracowników albo po konsultacjach z zakładowymi organizacjami związkowymi przedsiębiorcy coraz częściej sięgają po wygodną formę zapewnienia pracownikowi posiłków profilaktycznych w postaci wirtualnej stołówki. Do najlepszych tego rodzaju firm cateringowych należy Lunchspot działający na terenie całej Polski. Lunchspot to sposób, by zatrudnieni pracownicy otrzymali posiłki profilaktyczne zgodne z BHP, a przy tym różnorodne i spełniające oczekiwania wszystkich, także wegetarian i wegan. Atrakcyjne dania dostarczane prosto do firmy to też oszczędność czasu i pieniędzy, zwłaszcza że pracodawca płaci tylko za zamówione posiłki. Zamów już dziś i ciesz się całkowicie nowym stylem spożywania posiłków w pracy!